Open brief aan de Vlaamse regering

Maar u zult het ongetwijfeld met mij eens zijn als ik durf te stellen dat het echte werk nog moet beginnen. En daar kunnen we best niet te lang mee wachten. Want zoals u weet stijgt de wereldwijde CO2-uitstoot nu nog altijd. Onze eerste taak bestaat er dan ook in om te zorgen dat het niet nog (veel) erger wordt.

De Minister-President heeft al aangekondigd dat er ook een Vlaamse Klimaattop komt. Dat is een goed idee en hij moet er snel komen. Ik weet wel dat het nog even zal duren vooraleer de consequenties van het klimaatakkoord in Parijs in cijfers voor Vlaanderen kunnen worden vertaald. Maar daar hoeft de onze Vlaamse tegenhanger van Parijs niet op te wachten.

Tegelijkertijd is het ook belangrijk om de inhoud van een Vlaamse Klimaattop goed te overdenken. En precies op dat vlak hebben wij vanuit de praktijk wel een nuttige suggestie. Laat me u even meenemen in een gedachtengang die ons in de praktijk al geruime tijd bezig houdt.

Wist u dat er een techniek bestaat die de CO2-uitstoot drastisch kan verminderen en die nog milieuvriendelijker blijkt dan het gebruik van zonnepanelen en windturbines? De techniek kan sneller worden ingevoerd dan die laatsten en zorgt dus sneller voor een vermindering van de CO2. Alhoewel hij overal toepasbaar is, kan de techniek vooral in bedrijven spectaculaire resultaten neer zetten. Het mooist van al is echter dat deze techniek geen geld kost maar geld opbrengt. Een veelvoud, vaak, van wat een windturbine of een PV-installatie opbrengt. Zonder subsidies. De techniek is niet nieuw, en toch investeert slechts een te kleine minderheid van de bedrijven er in.

De methode bestaat uit een veelheid van verschillende technieken, maar heeft een verzamelnaam: energiebesparing. In meer dan 10 jaar dat we actief zijn met energiebesparingen, is onze ervaring dat er een groot potentieel is om energie te besparen op utiliteiten en processen bij industriële bedrijven. Verlichtingsarmaturen vervangen door energiezuinige varianten, oude compressoren vervangen door nieuwe, vraaggestuurde toestellen, nieuwe verwarmings- en koeltechnieken, het zijn maar enkele van de vele mogelijkheden die het energieverbruik met 30% of meer kunnen verminderen. Toch wordt er op dit ogenblik veel te beperkt in energiebesparingen geïnvesteerd.

Waarom dit zo is en hoe we daaraan kunnen verhelpen is een belangrijk vraag. We zouden graag hebben dat dit één van de thema’s van de Vlaamse klimaattop wordt. Investeringen in energie-efficiëntie zijn een zeer goede barometer voor de milieumentaliteit die heerst in een bepaalde samenleving. Op dat vlak scoren we in Vlaanderen dus nog niet goed.

Er zijn meerdere verklaringen waarom investeringen in energie-efficiëntie uitblijven: heel wat ondernemers zijn zich niet bewust van de verspilling in hun bedrijf of ze weten niet hoe ze die kunnen tegen gaan. Meer informatie en duiding is noodzakelijk.

Maar veel bedrijven zijn zich wel degelijk bewust van hun te hoge energieverbruik maar geven er de voorkeur aan om hun geld te investeren in hun kernactiviteiten. Een begrijpelijk argument, maar een vals argument. Want via zogenaamde ESCO-formules kunnen bedrijven de installatie huren die wordt terugbetaald met een gedeelte van de uitgespaarde kosten. Resultaat: een opbrengst vanaf de eerste dag.

Hoe komt het dat de meeste ondernemers, als ze daartoe de kans krijgen, graag willen investeren in een eigen windturbine maar er niet aan denken om energieverslindende verbruikers te vervangen? Terwijl het rendement op dat laatste veel hoger ligt, minder kost en geen (duur) voorafgaand vergunningentraject vereist. De vraag lijkt eenvoudiger dan ze is. En het antwoord op die vraag is ook belangrijker dan het op het eerste zicht zou lijken. In tegenstelling met wat we graag willen geloven en soms al te gemakkelijk wordt aangenomen, draagt ‘groen zijn’ en ‘milieuvriendelijk gedrag tonen’ in ons land nog altijd niet bij aan een sterk imago. Het is bijvoorbeeld hip om in een Tesla te rijden en windturbines of zonnepanelen hebben het imago om een goede investering te zijn. Die beeldvorming is echter te beperkt en niet kenmerkend voor andere technologieën. Het positieve imago moet veel breder.

Het wordt tijd dat we in Vlaanderen werken aan een klimaat waarin milieuvriendelijk gedrag een uitgesproken positief imago krijgt. Zolang we een meerderheid niet kunnen overtuigen om te investeren in energiebesparende maatregelen die geld opbrengen zonder dat ze geld hoeven te kosten, hebben we een probleem.

Het bouwen aan zo’n imago zal tijd vragen en het zal niet eenvoudig zijn. Maar het is erg nodig. Zoniet zal elke nieuwe regel, elke nieuwe inspanning voor een beter klimaat een lijdensweg blijven.

Het is uiterst belangrijk dat we onszelf verplichtingen opleggen. Anders halen we de doelstellingen niet. Maar elke verplichting heeft ook een nadeel: ze draagt een ingebouwde bovengrens in zich: niemand, of bijna niemand, wil verder gaan dan wat opgelegd wordt. Tenzij we het imago rond duurzaamheid kunnen wijzigen.

In die zin willen wij er voor pleiten om van de Vlaamse klimaattop ook een top te maken waarin we de beeldvorming rond duurzaamheid durven te herbekijken en actief gaan sensibiliseren. Er is niet alleen meer informatie en kennis nodig, maar degelijke en doeltreffende inspanningen mogen iets meer het imago krijgen van rijden in een Tesla: je doet het uit overtuiging en niet omdat het moet. Maar dat zal pas gebeuren wanneer de buitenwereld die inspanningen ook weet te waarderen. Laat de Vlaamse klimaattop daarom de start zijn van een beter klimaat. In elke betekenis van het woord. Ons engagement heeft u alvast.

Hoogachtend,

Robin Bruninx

Robin Bruninx is oprichter en CEO van energiestudiebureau Encon. Door de jaren heen heeft hij samen met zijn bedrijf een brede expertise opgebouwd in energie-efficiëntieprojecten en hernieuwbare energieprojecten voor middelgrote en grote bedrijven. Deze kennis exporteert Encon ondertussen ook naar het buitenland. Het heeft vestigingen in Nederland en in Uruguay.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Robin Bruninx op het nummer:
+32(0) 478.88.29.09 of robin.bruninx@encon.be